Tomografi Hiroşima gibi

Konu: Tomografi Hiroşima gibi Cuma Nis. 23, 2010 12:10 am

Normal röntgenden onlarca kat fazla radyasyon verilmesine neden olan tomografi çekimlerine İngiliz Sağlık Bakanlığı’ndan yasak geldi. Sağlıklı kişilerin vücut tomografisi çektirmesi yasaklandı. Bakanlığa göre, vücüdun maruz kaldığı radyasoyn Hiroşima’da atom bombasından kurtulan kişilerdeki kadar

İNGİLİZ Sağlık Bakanlığı önceki akşam çok kritik bir karara imza atarak sağlıklı kişilerin vücut tomografisi çektirmesine yasak getirdi. Bu yasağa gidilmesine gerekçe olarak tomografi sırasında yayılan ve vücuda nüfuz eden radyasyon oranının çok yüksek olması gösterildi. Tomografi çektirmek geçen yıllarda osteoropoz, kalp rahatsızlığı, damar tıkanıklığı ve diyabet gibi hastalıkları önceden tespit edebildiği için sağlık uzmanları tarafından sıklıkla tavsiye ediliyordu. Sağlıklı bireylerin her 5 yılda bir tomografi çektirmesini öneren doktorların bu tavsiyesi üzerine harekete geçen bakanlık tüm vücudu tarayan tomografinin normal bir röntgenden 400 kat daha fazla radyasyon yaydığını tespit edince yasak kararı aldı. Tomografiye sağlıklı giren her 50 hastadan birinin maruz kalınan radyasyon nedeniyle çekim sonrasında kansere yakalandığı belirtildi.

1 tomografi 442 röntgene bedel

Yayınlanan raporda sık tomografi çektirenlerin vücutlarındaki birikmiş radyasyon seviyesinin II. Dünya Savaşı’nda Hiroşima ve Nagasaki’ye atılan atom bombalarından kurtulanlarla eş seviyede olduğu belirtildi. Sıradan bir röntgen vücudu görüntülemek için tek bir ışın gönderirken tomografide daha detaylı bir görüntü elde etmek için art arda birçok ışın gönderiliyor. 2009 sonunda California Üniversitesi’nde görevli Prof. Rebecca Smith-Bindman’ın 1.119 kişiyi inceleyerek yürüttüğü araştırmada tek bir tomografinin 442 göğüs röntgenine ve 74 mamografiye (meme röntgeni) eş oranda radyasyon yaydığı ortaya çıkmıştı. Uzmanlar tomografideki bu riske karşın MR’ın hiçbir yan etkisi olmadığı konusunda görüş birliğine vardı. MR çekimleri sırasında sadece radyo dalgaları kullanılıyor. Bunlar da insan sağlığına zararsız.

Etkileri 30 yıl sonra ortaya çıkar

* Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta

“Türkiye’de bir çok insan tomografi çektiriyor. Hastaya x ışınlarının yani radyasyonun verilmesi kansere sebep olan şeydir. Bunlar vücutta kalıcı olduğu için yok edilemez. Hiç şikayeti olmayan bir kişiyi teşhis edelim diyerek tomografiye sokulmaz. İnsan tomografi çektirdiği anda kanser olmuyor. 30 ya da 40 yıl sonra ortaya çıkıyor.”

* Prof. Dr. Murat Kınıkoğlu

“Diğer tetkiklere göre üstün yönleri var ama kanser riskini artırması büyük bir dezavantaj. Baş ağrısı nedeniyle tomografiye giren 10 bin hastadan birinde beyin tümörü çıkıyor. Zararlı madde X ışınıdır. Tomografilerde, basit röntgen tetkiklerinden 50-200 kez daha fazla X ışını alınır. Küçük yaştakilerde ve hamile kadınlarda radyasyona bağlı kanserojen etki daha çoktur.”

Nükleer Tıp Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Erol Ergüler sorularımızı cevapladı.

Sizce İngiltere neden bir anda böyle radikal bir karar aldı? Sağlıklı insanların “tomografi” çektirmesi zararlı olduğu yeni mi anlaşıldı?

Tomografi 30 yıldır kullanılan bir yöntem. Eski teknoloji ile üretilen tomografi cihazlarının radyasyon oranlarının yüksek olduğu da doğru. Fakat şimdi, radyasyon oranı daha düşük yeni tomografi cihazları üretildi. Bu yeni cihazlar çok pahalı olduğu için pazar bulmakta zorlanıyor. Aslında bu tür yasakların arkasında büyük ilaç ve medikal cihaz üreticilerinin pazar oluşturma çabaları var. Yeni cihazlar çok yüksek maliyetli ve satışında zorlanıyorlar. Son dönemde düşük radyasyonlu yeni ürünleri pazarlamak adına kamuoyu oluşturulmaya çalışılıyor.

Ama bu yasak İngiltere gibi bir Avrupa ülkesinden geliyor! Böyle büyük bir ülkenin Sağlık Bakanlığı medikal cihaz üreticilerinin çıkarları için karar alabilir mi?

Hatırlarsanız yıllar önce Türkiye’de, “Meme Kanseri”ni önlemek adına, büyük kampanyalarla tüm kadınlara “momografi” çektirilmesi önerildi. Bu kampanyayı Semra Özal da destekliyordu. Herhangi bir şikayeti olmayan, hiçbir teşhiş konmamış binlerce kadın rutin “momografi” çekimleri ile gereksiz yere “radyasyon” almış oldu. Yani sağlık sektörünün menfaatleri için önce hastalık "korkusu" yayılarak kamuoyu oluşturuluyor ve ardından lüzumsuz "tetkikler" yapılabiliyor. Maalesef sağlık sektörünün oyunlarını kamuoyunu vicdanının anlaması zor!

Peki, bugüne kadar lüzumsuz yere tomografi çektirenler dava açabilir mi?

Eğer hastadan lüzumsuz ve fazla tetkik isteniyorsa dava açabilir. Bu cihazlar çok gerekli durumlarda kullanılacak cihazlar. Örneğin kanser hastasına verilen ilaçların da tümü zehirli ama başka çare olmadığı için uygulanmak zorunda. Tomografi için de durum böyle tıbbi gereklilik halinde eğer başka çare yoksa çektirilmeli. Ülkemizde de maalesef gereksiz hastalık korkusu yayılarak lüzumsuz yere tetkikler yapılabiliyor. Hastalar bilinçli olursa hakkını arayabilir.

» asiklara ilac gibi gelicek. umit besen...