KACAK KAZI YARGITAY KARARLARI

SELAMLAR,,

KACAK KAZI YARGITAY KARARLARI

T.C. YARGITAY
11.Ceza Dairesi

Esas: 2004/3668
Karar: 2005/1160
Karar Tarihi: 16.03.2005

KÜLTÜRVE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA KANUNUNA MUHALEFET - DEFİNE ELDE ETMEKİÇİN KAZI YAPMAK - KAZI EMARELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖZET :13.1.2002 tarihli "olay yeri tespit ve görgü tutanağında" kazı yapılmaemareleri olarak mağara içersinde toprağın öbekler halinde yığılmışolduğu ve tutanağa ekli krokide de 3,5 metre çaplı mağarada 2 adetkazılmış çukur ile toprak yığını, 2 metre çaplı mağarada da 1 adetkazılmış çukur tespit edildiğinin belirtilmiş olmasına, sanıklar veberaberlerindeki kazma, keser gibi aletlerin üzerinde çamur izlerininbulunmasına göre, tutanak tanıkları dinlenerek anılan çukurların yenikazılıp kazılmadığı saptanıp olay mahallinde uzman bilirkişimarifetiyle yeniden keşif yapılarak kazının zamanı ile ebatlarıbelirlenerek derinlik ve genişliğine göre define elde etmeye müsaitaşamaya ulaşıp ulaşmadığı araştırılıp, sanıkların ve eşyalarınüzerinden alınan çamurlara ait ekspertif raporları da celbedilerek, tümdelileri toplanıp sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği gözetilmedeneksik soruşturma sonucu sanıkların beraatlerine karar verilmesiisabetsizdir.

(2863 S. K. m. 1)

Dava: 2863 SayılıKültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa muhalefet suçundansanıklar Ahmet Sinan Yiğit, Ali Ermiş, Mevlüt Çeribaşı, Yahya Hasköylüve Çetin Bicav'ın yapılan yargılamaları sonunda: Beraatlerine dairNİĞDE Ağır Ceza Mahkemesinden verilen 4.10.2002 gün ve 2002/46 Esas,2002/176 Karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay'ca incelenmesikatılan vekili tarafından istenilmiş olduğundan dava evrakıC.Başsavcılığının bozma isteyen 08.03.2004 tarihli tebliğnamesi iledaireye gönderilmekle incelenerek gereği görüşüldü:

Karar:13.1.2002 tarihli "olay yeri tespit ve görgü tutanağında" kazı yapılmaemareleri olarak mağara içersinde toprağın öbekler halinde yığılmışolduğu ve tutanağa ekli krokide de 3,5 metre çaplı mağarada 2 adetkazılmış çukur ile toprak yığını, 2 metre çaplı mağarada da 1 adetkazılmış çukur tespit edildiğinin belirtilmiş olmasına, sanıklar veberaberlerindeki kazma, keser gibi aletlerin üzerinde çamur izlerininbulunmasına göre, tutanak tanıkları dinlenerek anılan çukurların yenikazılıp kazılmadığı saptanıp olay mahallinde uzman bilirkişimarifetiyle yeniden keşif yapılarak kazının zamanı ile ebatlarıbelirlenerek derinlik ve genişliğine göre define elde etmeye müsaitaşamaya ulaşıp ulaşmadığı araştırılıp, sanıkların ve eşyalarınüzerinden alınan çamurlara ait ekspertif raporları da celbedilerek, tümdelileri toplanıp sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği gözetilmedeneksik soruşturma sonucu sanıkların beraatlerine karar verilmesi,

Sonuç:Yasaya aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerindegörülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı CMUK.nun 321 nci maddesiuyarınca istem gibi BOZULMASINA, 16.3.2005 gününde oybirliği ile kararverildi.

T. C.

YARGITAY

Ceza Genel Kurulu

E. 1984/9 – 408

K. 1985/149

T. 18.4.1985

ESKİ ESERLER YASASINA AYKIRI DAVRANIŞ

ÖZET: Definenin [gömünün] kesin yerini saptamaya çalışan sanıkların eylemi,uygulama aşamasına varmayan hazırlık hareketi derecesinde kaldığın-dan, definenin yerini saptamış olsalar bile, ileride neye yönelikgirişimde bulu- nacakları belli olmadığından, olayda define aramasuçunun unsurları oluşmaz.

(1710 s. EEK. m. 46, 52)

(743 s. MK. m. 696)

Ruhsatsızsondaj ve kazı yapmak suçlarından sanıklar Şazi Lâtif, Selahattin’inhükümlülüklerine dair, (Çanakkale Ağır Ceza Mahkemesi)’ nden verilen23.2.1983 gün ve 99-32 sayılı hüküm, sanıkların temyizleri üzerine,Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi’nce incelenerek bozulup yerine geriçevrilmiştir.

İlk hükümde direnmeye ilişkin aynı mahkemedenverilen 29.12.1983 gün ve 226-307 sayılı son hükmün Yargıtay’caincelenmesi sanıklar tarafından süresinde verilen dilekçe ileistenilmiş, koşuluda yerine getirilmiş, olduğundan dosya C.Başsavcılığı’nın hükmün bozulması istemini bildiren 24.7.1984 gün ve9-1233 sayılı tebliğnamesiyle Birinci Başkanlığa gönderilmekle; CezaGenel Kurulu’nca okundu, gereği konuşulup düşünüldü : İzinsiz sondaj vekazı yapmaktan sanıklar Şazi, Kemal, Lâtif, ve Selâhattin’in 1710sayılı Yasa’nın 46, 52 ve TCK. nun 59. maddeleri uyarıncahükümlülüklerine suçta kullandıkları dedektörün ve elde edilen eskiparaların zoralımına ilişkin karar, Özel Dairece (define arama,definenin içine gömüldüğü veya saklandığı yerden çıkarılması içinelverişli vasıtalarla birtakım icrai hareketlerde bulunmayı icapettirmesine, incelenen olayda sanıkların suç konusu yeri gizli birmaddenin izlerini tespite yarayan dedektör ile kontrol ettikleri; ancakherhangi bir ize rastlamadıkları anlaşılmış olup, rastlasalar bileileride neye tevessül edecekleri belli olmadığına göre hareketlerinindefine arama yönünden icrai hareketleri sayılamayacağı düşünülmedenyazılı şekilde hüküm kurulması, yasaya aykırıdır) biçimindekigerekçesiyle bozulmuştur.

Mahkeme ise : a – Tanıklar, sanıklarınsavunmalarına uygun olarak olay gecesi saat 20.00 sularında köyce eskimezar olarak bilinen yerde ışık yandığını gördüklerini ve durumumuhtara haber verdiklerini muhtarın gelerek sanıkları elindeki madenarama makinesi ile birlikte yakaladığını söylemekte ve sanıklarda madenve para aradıklarını açıkça ikrar etmektedirler. Maddi olay konusundaifadeler arasında çelişki yoktur köyce eski mezar denilen bir yerineski eser niteliğinde bulunduğu bilinmektedir ki sanıklar gecekaranlıkta gelip ışık yakarak bu yerde arama yapmışlar, tanık olanköylüler de onların bu davranışından kuşkulanarak durumu muhtara habervermişlerdir, ayrıca ek-58′deki belge bu yerin sit alanı içindeolduğunu ve korumaya alındığını açıkça belirtmiştir.

b – Maddiolay yukarıda yeniden vurgulandığı gibi ortaya konulduktan sonramahkememizle yüksek Dokuzuncu Ceza Dairesi arasındaki uyuşmazlığıntartışmasına gelelim. Yüksek mahkeme define arama: “definenin içinegömüldüğü veya saklanıldığı yerden çıkarılması için elverişlivasıtalarla bir takım icrai hareketlerde bulunmayı icap ettirmesine…”diyerek icrai hareketleri böylece sınırlamıştır.

Ek – 52 ve53′deki emanet eşyası göstermektedir ki sanıklar eski paraları da bukazı esnasında bulmuşlardır. Yani Yargıtay Dokuzuncu Ceza Dairesi’ninbelirlediği eylem bile burada gerçekleşmiş, sanıklar kazıyı yaparakeski paraları ortaya çıkarmışlardır. Kaldı ki kurulumuz define aramasuçunda icrai hareketlerinin yüksek direnin belirlediği şekilde olduğugörüşünde de değildir.1710 sayılı Yasanın 52. maddesi okunduğundaizinsiz define araştıranlar demiş 51. madde de bunu tamamlayan veaçıklık getiren “ruhsatsız sondaj ve kazı yapanları, eski eserkaçakçılığı yapan…” diyerek ayrıca bir kural getirmiş ve kazı yapanlariçin (izinsiz) daha ağır ve ayrıca ceza getirmiş ve eski eserkaçakçılığı yapanlara da aynı ağır cezayı uygulamıştır. Mahkememizburada sanıklar için daha ağır ceza belirlemesi gerekirken bir kezyanılgıya düşmüş ve 52. maddeyi uygulamıştır, Temyiz edenlerin sıfatıve önceki kazanılmış hakları göz önüne alınarak bu konuda her hangi birdeğişiklik yapılmamıştır.

Kanunun 52. maddeden kanımızcaanlaşılan şudur : İzin almadan define aramak cezalandırılmıştır. Bununmaddi eylemi dedektörle aramayla başlayıp bulup çıkarmaya kadar sürerve suça kalkışmada kanımızca mümkün görülmemektedir. İşte bütün bunedenlerle mahkememizin önceki kararı yasaya uygun görülmüştür)biçimindeki gerekçesiyle ilk hükümde direnmiştir.

TMK. nun 696.maddesine göre “keşiflerinden çok zaman evvel gömülmüş veya saklanmışolduğu ve artık maliki bulunmadığı muhakkak görülen kıymetli şeylerdefine addolunur. Bu itibarla define arama; definenin içine gömüldüğüveya saklandığı yerden çıkarılması için elverişli vasıtalarla bir takımicrai hareketlerde bulunmayı gerektirmektedir.

Olayda,sanıkların suç konusu yeri gizli bir maddenin izlerini tespite yarayandedektör ile kontrol ettikleri ancak herhangi bir ize rastlamadıklarısaptanmıştır. Dedektör ile yapılan kontrolün icrai hareket olarakkabulüne imkân görülmemiştir. Şöyle ki; olay tarihinde yürürlükteki1710 sayılı Kanun hükümleri gereğince hazırlanan ve 14.9.1973 gün ve14655 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yönetmeliğin 3, 4 ve 5.maddeleri define aramak isteyenlerin bu yoldaki başvurma usullerinibelirtmiş ve define aranacak yerin bulunduğu mevkiin bildirilmesi,1/500 ölçeğinde kroki ve fotoğraflarının eklenmesi ve bunlar üzerindedefine aranacak ve kazılacak sahanın 100 m2′yi geçmemek üzereişaretlenmesi zorunluluğunu da getirmiştir. O halde define aramakisteyenler için ilk koşul define bulunduğu sanılan yerin sağlıklı,kesin yerini tespit etmektir. Arama işlemi bu tespitten sonrabaşlayacak, gömülen veya saklanan kıymetli şeylerin bu yerlerdençıkarılması için elverişli vasıtalarla icrai hareketleregirişilecektir. Belirtilen nedenlerle sanıkların sabit olan eylemleri,var olduğu zan ve tahmin edilen definenin kesin yerini tespit etmeğeçalışmaktan ibaret, icrai hareket aşamasına varmayan hazırlık hareketiderecesinde kaldığından ve bu suretle bir definenin yeri tespit edilsedahi ileride neye tevessül edileceği de belli olmadığından olaydadefine arama suçunun unsurları oluşmamıştır.

Bu itibarla sanıklar vekilinin temyiz isteğinin kabulü ile, yerel mahkeme direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.

Sonuç: Açıklanan nedenlerle tebliğnamedeki istem gibi direnme hükmünün(BOZULMASINA), depo paralarının geri verilmesine, 18.4.1985 gününde2/3′ü geçen çoğunlukla karar verildi