İSTENİLMİYEN KAZALAR ve YARALANMALARDA OLUŞAN KIRIKLAR İLK YARDIM

İlk Yardım ve Acil Müdahale

Define araştırması yapan arkadaşlarımızın dağlık kayalık alanlarda araştırma yaparken kendilerini doğal tehlikelerden düşmelerden kaynaklanabilecek yaralanmalardan koruyucu donanımlar kullanmaları en önemli olanı yaralanmayı önleyici faktörlerdir.
Mutlaka kaliteli kask, eldiven, bot, korumalı ceket/pantolon yada tulum kullanın.
Yanınızda bir cep telefonu ve ilk yardım paketi olsun.
Bu pakette sargı malzemeleri, dezenfektanlar, kırık kablosu(telden yapılmış kırık desteği), antibiyotik merhemler bulunsun.
En iyisi bir ecza çantasında olması gerkenler evde arabada işte arazide define ararken avcılık yaparken gerekli olabilecek malzemelerin içinde olduğu bir hayat kurtarıcı
İlk Yardım Çantasında Bulunması Gereken malzemeler
* Yapışkan rulo bant

* Rulo sargı bezi

* Kendinden ilaçlı küçük yara bandı

* Yaraları örtmek ya da temizlemek için steril kare gaz bezi (10 cmx10 cm)

* Burkulma ve incinmelerde kullanılmak üzere 5, 7 ve 10 cm'lik elastik bandaj

* Üçgen bandaj; havlu, örtü ya da turnike olarak kullanılmak üzere.

* Kaşıntı ve böcek sokmalarında kullanılmak üzere, sprey ya da losyon anestetikler

* Alerjik reaksiyonlar için tablet ya da şurup antiallerjik ilaçlar

* İnce lastik eldivenler

* Yaraları temizlemek için antiseptik solüsyonlar

* Yaralara sürülmek üzere antibiyotikli kremler

* Yanık ve yaralarda yapışmayan, yağlı tül bandaj

* Mikroplu atıkları koymak için torba.

* Çengelli iğne; bandajları tutturmak için

* Makas

* Kıymıkları çıkarmak için cımbız.

Yanınızda bir arkadaşınızla seyahat ediyor olmanızda yardım için idealdir.

Bir düşmeden dolayı kaynaklanan kaza olayına rastladığınızda çabuk düşününüz ve çok dikkatli davranınız. Şayet nefes alıp verme varsa yaralının kaskını çıkarmağa kalkışmayınız.
Ambulans çağırınız.
Panik ve gürültü yapmadan bilgileriniz doğrultusunda hareket ediniz.

Boyun:
Omurilik çok yoğundur, sinir dokuları yumuşaktır ve kemikler serttir.
Eğer boyun kırılmışsa, en küçük yanlış hareket omuriliği zedeleyebilir.
Bunun sonuçları felakettir.
Kazazedenin durumu kurtarılabilir vaziyetteyken sizin en ufak bir yanlış şekilde hareket ettirmeniz onu öldürebilir yada felç olmasına sebep olabilir.
En yüksek şüphe indeksi ile yaklaşınız.
Dikkat anahtardır.
Kişinin bilinci kapalıysa yada boyun, omuz, kol veya bacaklar bölgesinde ağrı veya uyuşma şikayetleri varsa, siz oynak bir boyun kırığı yada çatlağı ile karşı karşıyasınız demek olabilir.
Bu durumda kişi çok acil bir tehlike ile karşı karşıya değilse, mesela magara içerisinde kuyu içerisinde bir tarihi enkazın içinde iseniz , nefes alımı devam ettiği müddetçe kazazedeyi hareket ettirmeyin.
Kaskını çıkarmağa kesinlikle kalkışmayınız.

Bir dakikalık travma kontrolü:

Uzmanlar ‘’Önce zarar vermeyin’’ derler.
Acele davranışlar, yardım etme adına gelişigüzel bilinçsiz davranışlar yapmayınız.
Bağırıp çağrışmayınız.
Ambulans çağırınız.
Sonra sakinleşiniz, derin bir nefes alınız ve aşağıdaki bir dakikalık travma kontrolünü yapınız.

Unutmamanız gereken en önemli şey bir magara içinde bir kuru kuyu içinde veya bir mearlık alan içerisinde her türlü gerek doğal olabilecek mikrobik olarak gerek de bulunduğunuz yerin zaman içerisinde kendiliğinden oluşturduğu zararlı kimyasallar bakteriler veya önceden yaşayanlar tarafından yapılmış zehirlemeler sizi savunmasız bir durumda yakalıyabilecek tehlikelerdir.

Böyle bir durum karşısında yapılan hayat kurtarıcı işlemler

1. Hastanın durumunu kesin belirlemeden yada acil bir tehlike yoksa kıpırdatmayınız.

2. Kazazedeye ne olduğunu sorunuz.
Konuşmasındaki berraklık yada berraklığın olmaması kişinin durumu konusunda bir fikir verebilir.

3. Boyun bölgesinde bir ağrı yada uyuşma olup olmadığını sorunuz.

4. Baş ve göğüs bölgesinde yaralanma olup olmadığını kontrol ediniz.

5. Karın bölgesinde bir hassaslık yada gerilme var mı kontrol ediniz.
İç organlarda yaralanma olabilir.

6. Kol ve bacak gibi uzuvları yumuşak bir tarzda yoklayınız.

Düşmeler esnasında ki sürtünmeler:

Bilhassa donanımsız hatta kısa pantolonladefine arama yanlışlığını yapanlarda görülen bu tip yaralanmalar çok acı verir ve kaybolan doku çok fazla ise ileri seviye yanıklarda olduğu gibi enfeksiyon ölüme sebebiyet verebilir. Bu durumda önce yaralanan bölge bol su ve sabunla yıkanmalıdır.
Bu çok acı veriyorsa önce buzla kompres uygulanmalıdır.
Yıkanmadan, yaralı bölgenin üzerindeki pislikleri temizlemeye kalkışmak enfeksiyonun yayılmasına sebep olur. Yıkamadan sonra antibiyotik solüsyonlar(Betadin gibi) kullanın.
Sonra yara üzerinde kalan taş/pislik ne varsa alın.
Steril bir iğne bunun için idealdir.
Sonra yarayı tekrar yıkayın ve Betadine ve Neosporine gibi antiseptik merhemler uygulayınız.
Bir istenilmiyen kaza durumunda sürtünmelerden oluşan yaralar çok acı veren bir yara türüdür .

Kanamalar:

Tüm kanamalar bir şekilde durur.
Bunun erken veya geç olması size bağlıdır.
Yara üzerinde direk basınç uygulaması bu işin anahtarıdır.
Bu parmak yada temiz bir bez yada üzerimizdeki bir t-şörtle olabilir.
Kullanılmamış temiz bir materyal olması zorunludur.
Hastayı yatırın ve yarayı kalp seviyesini üstünde tutarak bandajı uygulayıp kanamayı yavaşlatınız.

CPR((Kalp-akciğere ait resüsitasyon(canlandırma)):

Kazazedenin kalbi durmuş nefes almıyor olabilir.
Bu ağızdan nefes vermek ile tekrar canlandırma yapılmasını gerektiren bir durumdur.
Tıbbi eğitim isteyen bir tekniktir.
Özetle kazazedenin hava alabilmesi için ağzı, çene öne hareket ettirilerek açılmalı ve boynu gerecek şekilde hareket ettirilmemelidir.
Burnu tıkanarak gögsü yükselene kadar hava verilir.
Bırakılır ve tekrar verilir.
Tekrar göğüs alçaldığında yapılmalıdır.
Varsa hastanın ağzı ile sizin ağzınız arasına hijyenik, geçirgen bir kağıt konulur.
Elle kalbe masaj için hastanın yanına diz çömülür ve bir elin dib kısmı göğüs kemiği üzerine konur ve diğer elde onun üzerine yerleştirilir.
Parmaklar kenetlenir.
Göğüs üzerine kollarınız düz ve kilitli bir tarzda tutularak yarım santim gibi bir baskı uygulanır.
Dakikada 100 baskı yapmağa çalışınız ve her 15 baskı arasında ağızdan ağza nefes uygulaması yapınız.
Ancak tekrar ediyoruz bu işlem için uygun bir tıbbi eğitim alınmış olması gereklidir.
Ama o anda sizden başka kimse çevrenizde yoksa bu iş size kalmıştır.
Kendi ailesinden birisinin veya bir başkasının hayatını kurtarabileceği için öğrenilmesinde fayda vardır.
Tavla oynamak okey oynamak kağıt iskambil oyanamaktan daha önemlidir.
Kişinin hayatını kurtarabilmek sizin elinizdedir.
Her kişinin bu işlemi öğrenmesi gerekir.

Şok:

Ölümcül bir durumdur:
Aşırı kan kaybı yada tansiyon düşmesinin sebep olacağı derin depresyonlar ileri yanma, derin yaralar, kanamalar vs sonucunda olur.
Kazazedenin bedeni kendini olumsuz yönde kapatmağa başlar.
Özellikle yoğun kan kaybının sinir sistemi üzerindeki etkisi buna sebep olur.
Kazazedenin nefes darlığı yada sığ nefes alıp vermesi, renginin sararması, bitkinlik, nabız atışlarının zayıflaması ve bilinç kaybı şoka girdiğini gösterir.
Kanamayı kontrol altına alıp bu işaretlere dikkat ediniz.
Kanın beyne gitmesi için ayakları yukarıda olacak şekilde yere yatırın.
Vücut ısısını muhafaza için bir battaniyeyle sarın.
Şok çok kötü bir durumdur, kötüleşme hasta normal görünse bile aniden gelebilir.
Bu yüzden verilen işaretleri kontrol ediniz.
Gözünüzü ondan ayırmayınız.

Isı dan dolayı bitkinlik, ısı çarpması:

Yeterli sıvı almadan sıcak havada uzun sürüşler yapmak sizin tükenmenize sebep olur.
Aşırı terlemeler, renk solgunluğu, kramplar, mide bulantısı vs buna işaret eder. Kişiyi derhal gölgeye alın, buz yada ıslak bezle kompresler yaparak hastayı soğutun, içmesi için bir miktar su veriniz.
Kolonya vs gibi alkol içeren maddelerle hastayı ovmayınız.
Aşırı ısı çarpmalarında beyin çalışmasını durdurur ve kişi kendi beden sıvılarınca pişirilmeğe başlar.
Sonuçta terleme durur, deri sıcak ve kuru bir hal alır ve kişi komaya dahi girebilir.
Bu durumda olan kişi ne pahasına olursa olsun soğutulmalıdır.
Nefes alması durursa ağızdan ağza nefes takviyesi işlemi de gerekebilir.
Ağızdan su alımı bu durumda işe yaramaz, hasta hastanede damar içine zerk edilen ilgili serumlarla tekrar su ile takviye edilir.

Kırıklar:

Kırıklara müdahale kırığın hareketsizleştirilip kırık tahtası ile sarılmasına bağlıdır.
Kırık tahtası yerine kalın gazete kağıdından rulo, tel yada tahta parçaları kullanılabilir.
Kırık desteğini yaranın etrafına koyun, dönmüş kol yada bacağı düzeltmeğe çalışmayınız, ve elastik bir bandajla sarınız.
Kırık olan yaralı kısmı hareket ettirmeyiniz ve ambulansı bekleyiniz.
Köprücük kemiği kırıklarını sabitleyemezsiniz bu yüzden kolun yaralı tarafını askıya alınız ve bir bandajla üst kolu göğse sarıp sabitleyiniz.

Bu bilgiler geneldir. Müdahale için ilk yardım eğitimi almış olmak gereklidir.Tabii istisnalar kaideyi bozmaz tabiri burada geçerlidir.Bir hayat kurtarılacaksa bu da sizin o anki rolünüze yazılmışsa bu rolü en iyi bir şekilde oynamalısınız.

saygılarımla

KIRIKLAR ve İLK YARDI ŞEKLİ

Kırıklar, büyük kemik kırıklarında görülebilen iç kanamalar dışında, hayatı doğrudan tehdit etmeyen olaylardır. Bununla birlikte, hatalı yaklaşımlar sonucu bir boyun ya da omurga kırığı olan kazazede felç kalabilir, kol yada bacak kemiği kırık bir kazazedede kol ve bacak damarları ve sinirleri kesilip durum ağırlaşabilir, yerine takma çabası içine girilen omuz çıkığı ameliyatla dahi düzelemeyecek hale gelebilir.

İlkyardımcının temel hedefi, sorunlu vücut uzantısı ya da bölümünü hareketsiz hale getirerek, kazazedenin durumunun kötüleşmesini önlemek, ağrısız ve güvenli bir şekilde naklini sağlamaktır.

Kırıklarda İlkyardım Nasıl Yapılır ?

Kemik bütünlüğünün çarpma ya da düşme sonucu ortadan kalkmasına kırık denir. Kırık kemik parçaları cildi delerek dışarıya çıkmış ise buna açık kırık, cilt sağlam ise kapalı kırık olarak tanımlanır.

Aşağıdaki maddelerin birkaçının varlığında kırıktan şüphelenmek gerekir.

- Düşme, üzerine düşme, çarpma tarif edilmesi

- Sorunlu bölgede hareketle ya da temasla çok şiddetlenen ağrı

- İlgili vücut bölümünde şekil bozukluğu, simetrinin kaybolması

- Kırılma sırası ya da sonrasında kırık sürtünme sesinin duyulmuş olması

- Kırık bölgesinde şişlik, morarma ,

- Kol ya da bacakta kısalma

- Eklem olmayan bir yerde, eklem varmış gibi açılaşma olması

- Deriyi parçalamış kırık kemik ucunun dışarıdan görülmesi

- Hareket kısıtlılığı ya da hiç hareket ettirememe

- İlgili bölgede hissetmede azalma, uyuşma, karıncalanma

- Dolaşımda aksama sonucu soğuma

Kırığı olan, ya da kırık şüpheli kazazedeye ilkyardım uygularken, aşağıdaki ilkelere uymak gerekir:

- Kırık olmadığına kanaat getirilmiş bir kazazede kesinlikle yerinden oynatılmamalıdır. Kırık bölgenin hareket ettirilmesi sonucu kırık parçanın keskin kenarı etrafındaki bir damar ya da siniri kesebilir, kas dokusunu zedeleyebilir.

- Kazazedenin oturması ya da sağa sola kımıldamasına izin verilmez, kırık şüpheli bölge hareketsizleştirilmeden taşıma yapılmaz.

- Kaza ortamında hayatı tehdit eden bir zararlı etkenin bulunmadığı her durumda kırığa müdahale bulunduğu ortamda yapılır.

- Kırık açık kırık şeklinde ve kopuk kemik parçaları görünüyorsa parçalara dokunulmaz.

- Kırıklı uzvun bileğinden nabız ve bölgede kanama olup olmadığı kontrol edilmelidir.

- Açık kırıklarda görünen kemik parçasını içeri sokmaya, kemik uçlarım birleştirmeye, kol ya da bacakta bozulmuş şekli düzeltmeye çalışmamak gerekir.

- Kırıkla beraber kanama-şok belirtileri varsa öncelikle bunlara müdahale edilir.

- Boyun kırıklarında hatalı taşıma ve gereksiz hareketler omurilik zedelenmesi sonucu tüm vücutta felçle sonuçlanabilir. Boynun desteklenmesi ve hareketsizleştirme hayati önem taşır.

- Başa gelen darbeden sonra burun ve kulaktan su gelmesi; gözlük şeklinde morarma, bayılma, uyku hali, nabız ve solunum zayıflaması, gözbebeklerinde büyüklük farkı, püskürür tarz kusma, kafa kemiklerinde çökme şeklinde şekil bozukluğu varsa; kafatasında kırıkla beraber beyinde de sıkıntı var denektir. Acilen kazazedenin nakli gerekir.

- Sorunlu bölgenin hareketsizleştirilmesi, yani tespit edilmesi ağrıyı azaltacak, kırık uçlarının çevre dokuları zedelemesini önleyerek, kırık uçların birbirinden ayrılması ya da deriden dışarı çıkmasına engel olacaktır. Böylece iyileşme de daha kolay olacaktır.

- Tespit işlemi, kırık kemikleri ilgilendiren iki eklemin sert-uzun bir cismin yardımıyla hareketsiz hale getirilmesidir. Bu amaçla kullanılacak standart malzemenin bulunmadığı yerlerde ilkyardımcı pratik çözümler aramalıdır. Bir dal parçası, katlanmış gazeteler, karton kutular, baston ya da şemsiye atelle tespitte, kazak-ceket gömlek vb. eşyalar askı ile tespitte, kemer, kravat, gömlek kolu gibi eşyalar sargı olarak kullanılabilir. Hiçbir malzeme bulunamaz ise kazazedenin sağlam bacağı kırık bacağa atel olabilir .







KIRIK BACAĞA ATEL UYGULAMA