SALVADOR DALİ

Konu: SALVADOR DALİ Ptsi Mart 29, 2010 9:16 pm

Deli ve Dahi - Salvador Dali'nin Hayatı

Deli ve Dahi: Dali'nin hayatı

İspanyol sürrealist ressam Salvador Dali eserlerindeki tuhaf ve çarpıcı imgelerle ünlendi. Dünyanın en büyük ressamlarından olan Dalí, ressamlığın yanı sıra heykel, fotoğraf ve sinemayla da ilgilendi.

11 Mayıs 1904'te doğan Dali, 1914'te annesinin desteğiyle özel bir resim okuluna yazıldı. 1919'da Figueres Belediye Tiyatrosu'nda ilk sergisini açtı. Şubat 1921'de ise çok sevdiği annesini meme kanserinden kaybetti. Annesinin ölümü hakkında "hayatımda aldığım en büyük darbeydi. Ona tapardım. Ruhumun kaçınılmaz kusurlarını görünmez kılabilmesine hep güvendiğim bir varlığın kaybını kabullenemiyordum" diye yazmıştı.

İlk eserlerinde kübizm ve dadaizm etkileri gösteren Dali, Madrid'de geçirdiği yıllarda, kendisi gibi avangart sanata meraklı olan film yapımcısı Luis Buñuel ve şair Federico García Lorca ile yakın arkadaş oldu. 1923'te disiplinsizlik yüzünden geçici olarak okuldan uzaklaştırılan Dali, aynı yıl Girona'da anarşist gösterilere katıldığı için tutuklandı ve bir süre gözaltında tutuldu. 1925'te okula geri döndü ve Barcelona'da ilk kişisel sergisini açtı. Dali 1926'da Paris'e gitti ve büyük saygı duyduğu Pablo Picasso ile tanıştı. Sonraki birkaç yıl boyunca, Dalí'nin eserlerinde Picasso etkisi ağır basacaktı. Mart 1928'de sanat eleştirmenleri Lluís Montanyà ve Sebastià Gasch ile beraber, sanatta modernizmi ve fütürizmi savunan "Sanat Karşıtı Katalan Manifesto"yu yazdı.

GALA İLE TUTKULU BİR AŞKIN BAŞLANGICI
1929'da arkadaşı Luis Buñuel ile beraber çektikleri 'Bir Endülüs Köpeği' adlı avangart sürrealist sanat çevrelerinde ikiliye büyük şöhret kazandırdı. Aynı yıl ikinci kez Paris'e giden Dalí, burada ressam Joan Miró aracılığıyla sürrealist akımın öncüleri André Breton ve Paul Éluard ile tanıştı. Éluard'ın karısı Gala tanıştıkları andan itibaren Dalí'nin ilgisini çekti ve 1929 yazında Dali ile Gala arasında, sonradan evliliğe dönüşecek olan tutkulu bir ilişki başladı.

Belleğin Azmi ya da diğer adıyla Eriyen Saatler.

1931 yılında Dali, en meşhur eseri olan 'Belleğin Azmi'ini yaptı. 'Yumuşak Saatler' ya da 'Eriyen Saatler' olarak da bilinen eserde, geniş bir kumsal manzarası önünde eriyen cep saatleri resmedilmiştir. Eser genel olarak, katı ve değişmez zaman kavramına karşı bir protesto olarak yorumlanır. Dali sonradan bu resmin ilhamını sıcak Ağustos güneşi altında erimekte olan bir Camembert peynirinden aldığını yazacaktı.

1934'te New York'ta bir sergi açan Dali, ABD'de büyük sansasyon yarattı ve büyük üne kavuştu.. 1937'de Hollywood'a giderek zamanın meşhur komedyenleri Marx kardeşler ile tanıştı ve onlar için bir film senaryosu yazdı. 1938 yazında ise Londra'da, hayranı olduğu Sigmund Freud ile tanıştı ve ünlü psikologun birkaç portresini yaptı. Tüm sürrealistler gibi Dali de bilinçaltının dışavurumuyla ilgileniyor ve Freud'un bilinçaltı konusundaki yazılarını ilgiyle takip ediyordu.

FAŞİST REJİMİ DESTEKLEDİĞİNİ AÇIKLADI
1936'da başlayan ve tüm İspanya'yı kaosa sürükleyen İspanya İç Savaşı, 1939'da General Francisco Franco'nun galibiyetiyle sona erince, Dali yeni kurulan faşist rejimi desteklediğini açıkladı. Bunun üzerine, çoğunluğu Marksist olan ve Dali'nin abartılı dikkat çekme çabalarından hoşlanmayan sürrealistler, Dali'ye açıkça sırtlarını döndüler. Sürrealist grubun önderi Breton, Salvador Dali'nin isminden iğneleyici bir anagram çıkardı: "Avida Dollars (Dolar Heveslisi)". Dali ise cevap vermekte gecikmedi: "Le surréalisme, c'est moi! (Sürrealizm benim!)" Sürrealistler ve Dali arasındaki çekişme, Dali ölene kadar devam etti. Dali 1951'de Katolisizm'in ve modern bilimin bazı kavramlarını sentezlediği Mistik Manifesto'yu yayımladı. Yine bu dönemde Dali, tuvale boya sıçratma, hologramlar, optik yanılgılar ve stereoskopi gibi pek çok değişik teknikle denemeler yaptı.

Dali-Gala aşkı

GALA'NIN ÖLÜMÜ
10 Haziran 1982'de Dali'nin çok sevdiği karısı, menajeri, modeli ve ilham perisi Gala hayatını kaybetti. Gala'nın ölümünden sonra yaşama isteğini kaybeden Dali, karısının öldüğü ve gömüldüğü Púbol Kalesi'ne yerleşti ve münzevi bir hayat sürmeye başladı. 1983'te Púbol Kalesi'nde yaptığı Serçenin Kuyruğu adlı tablo, Dali'nin son eseri olacaktı..

Dali, 23 Ocak 1989'da kalp yetmezliğinden öldü ve Figueres'te kendi adını taşıyan müzenin mahzenine gömüldü.

Dali hayatı boyunca, 1500'den fazla resim ve onlarca heykelin yanı sıra, çeşitli taş baskı eserler, kitap illüstrasyonları , tiyatro dekorları ve kostümleri üretmiştir. Ayrıca, Man Ray, Brassaï, Cecil Beaton ve Philippe Halsman gibi fotoğraf sanatçılarıyla ve Elsa Schiaparelli, Christian Dior gibi moda tasarımcılarıyla beraber çalışmıştır.

Figueres'teki Dali Gala Tiyatro Müzesi.

Bugün Dali'nin eserlerinin büyük çoğunluğu, Figueres'deki Dali Tiyatro ve Müzesi'nde bulunur. Florida'nın St. Petersburg kentindeki Salvador Dali Müzesi, Madrid'deki Reina Sofia Müzesi ve Los Angeles'taki Salvador Dali Galerisi de sanatçının yüzlerce eserini barındırır. Dali'nin 1965'te New York'taki Rikers Island Hapishanesi'ne bağışladığı çarmıha gerilmiş İsa resmi, 1981'e kadar hapishanenin yemekhanesinde asılı durduktan sonra buradan alınarak hapishanenin lobisine asılmış, 2003'te ise kimliği belirsiz kişilerce lobiden çalınmıştı.

1942 yılında 'Dali, Salvador Dali'nin Gizli Hayatı' isimli otobiyografisini yayımlayan Dali, 1945-46 yıllarında, Walt Disney ile beraber Destino, Alfred Hitchcock ile beraber 'Spellbound' filmlerinin yapımında çalıştı. 1947'de sürrealist bir Picasso portresi yaptı. Katalonya doğumlu olan Dali, 711 yılında İspanya'yı fethetmiş olan Mağribiler'in soyundan geldiğini iddia etmiş, 'süslü ve cafcaflı olan her şeye, lüks hayata ve doğu kıyafetlerine olan düşkünlüğünü' de 'Arap kökeni'ne bağlamıştır.

Dali sanatıyla ve yaşamıyla olduğu kadar eksantrik giyimi, davranışları ve sözleriyle de dikkat çekmişti.

ÜNLÜ SÖZLERİ:
'Dahi değilsen bile öyle davran kesin dahi sanarlar.'

'Çocukluğumun daha ilk yıllarında kendimi sıradan ölümlülerden ayrı tutan şirret bir düşüncem vardı. İşte o yüzden bugün başarılıyım ben.'

'Bir dahi olacağım ve herkes bana hayran kalacak.' (16 yaşında defterine yazdığı yazı )

'Soytarı olan ben değilim, deliliğini gizlemek için ciddiyet oyunu oynayan şu aklın, mantığın alamayacağı ölçüde sinsi, bönlüğünden bile habersiz toplum.'

Konu: Geri: SALVADOR DALİ Ptsi Mart 29, 2010 9:17 pm

dali resimleri